انعقاد قرارداد کلان پژوهشی ۱۰ ساله دانشگاه علم و صنعت ایران با شرکت ملی نفت ایران

شرکت ملی نفت ایران و دانشگاه علم و صنعت ایران، ۳۱ شهریورماه ۱۳۹۹، قرارداد کلان پژوهشی امضا کردند.
در آیین امضای ۱۳ قرارداد پژوهشی افزایش ضریب بازیافت میادین نفتی با دانشگاه های منتخب کشور که با حضور دکتر غلامی (وزیر علوم، تحقیقات و فناوری) و مهندس زنگنه (وزیر نفت) برگزار شد، قرارداد کلان پژوهشی با هدف مطالعه فناورانه و بررسی راهکارهای ازدیاد برداشت نفت از میدان دورود به امضای دکتر ذاکری (رییس دانشگاه) رسید.
این قرارداد‌ در ادامه مسیر طرح مطالعه و توسعه فناورانه میدان های نفتی و با حضور دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برتر کشور در حوزه بالادستی نفت به ‌عنوان بازوی علمی و پژوهشی صنعت نفت منعقد شده است.
در این مرحله، مطالعه میدان دورود به دانشگاه علم و صنعت ایران، میدان یادآوران به دانشگاه تهران، میدان پارس ‌جنوبی به دانشگاه صنعتی شریف، میدان رگ سفید به پژوهشگاه صنعت نفت، میدان مسجدسلیمان به دانشگاه سهند تبریز، میدان اسفند به دانشگاه شیراز، میدان خشت به دانشگاه آزاد اسلامی، میدان بینک به دانشگاه فردوسی مشهد، میدان تنگ بیجار به دانشگاه شهید چمران اهواز، میدان مارون به دانشگاه صنعتی اصفهان و میدان نوروز به دانشگاه خلیج فارس واگذار شده است. مجموع ارزش قرارداد‌هایی که امروز امضا شد، حدود ۷۱۵ میلیارد تومان و بیش از ۳۵ میلیون یورو بوده که ظرف ۱۰ سال اجرایی خواهند شد.
بنا به گفته دکتر روح الدین میری (سرپرست پژوهشکده ازدیاد برداشت از مخازن و بهره برداری بهینه از منابع هیدروکربوری) دانشگاه (به عنوان مشاور فناورانه شرکت ملی فلات قاره ایران)، به مدت ۱۰ سال با شرکت ملی نفت ایران در زمینه بالادستی نفت و مطالعه جامع ازدیاد و بهبود برداشت، همکاری خواهد نمود.
جهت‌ دهی مناسب به تحقیقات حوزه بالادست میادین، توسعه زیست‌ بوم فناورانه دانشگاه ‌های طرف قرارداد در جهت حل چالش‌ های میادین نفتی، حضور دائمی دانشگاه ‌ها در طول حیات تولیدی میدان به عنوان بازوی فناوری شرکت ملی نفت، به روز رسانی مدل ‌های شبیه ‌سازی مخازن مورد مطالعه و ارائه سناریوهای دقیق ازدیاد برداشت- که قابلیت افزایش ضریب بازیافت میادین نفتی را افزایش می دهد- از زمینه های همکاری نفت و دانشگاه در این عرصه است.
با توجه به تغییر فضای تحقیقاتی کشور به سوی تولیدمحور بودن و همچنین برنامه ‌ریزی های وزارت نفت برای ایجاد اکوسیستم نوآوری، ساختار مدیریت پژوهشکده توسعه، ازدیاد برداشت و بهره برداری بهینه از منابع هیدروکربوری، به نحوی طراحی شده است که در نهایت دانشگاه علم و صنعت ایران را در طی بازه زمانی ۵ ساله، سازگار با اکوسیستم نوآوری و فناوری وزارت نفت نماید. در این ساختار، پژوهشکده با ایجاد چهار المان در زیرمجموعه خود سعی بر آن خواهد داشت تا با یکپارچه کردن اکوسیستم نوآوری نفت دانشگاه (نفتبوم) در جهت شناسایی، راهبری و ارائه فناوری های مرتبط با حوزه صنعت نفت ایفای نقش نماید.
گفتنی است میدان نفتی دورود در شمال خلیج فارس واقع شده است و بخشی از آن در زیر جزیره خارک قرار دارد (شکل ۱ موقعیت را نشان می دهد). بهره ‌برداری از این میدان در شهریور ۱۳۴۳ آغاز شد. این میدان نفتی در منطقه ‌ای با گسترش تقریبیِ ۵ کیلومتر مربع در ۲۵ کیلومتر مربع، در حوزه‌ جزیره خارک و شمال‌ غربی خلیج فارس واقع شده و یکی از بزرگ‌ترین میدان ‌های نفتی ایران به ‌شمار می ‌رود. این میدان از چهار مخزن نفتی به نام های آسماری، یاماما، منیفا و عرب تشکیل شده است. از ۴۰ سال گذشته تاکنون، دو مرحله‌ توسعه ‌ای در میدان نفتی دورود انجام شده و هم‌اکنون نیز مرحله‌ سوم توسعه‌ میدان دورود، نزدیک به پایان است. ظرفیت مخزن دورود حدود ۶/۸ میلیارد بشکه تخمین زده می‌ شود. حداکثر تولید این میدان در سال ۱۳۵۱ حدود ۲۰۵ هزار بشکه در روز بوده ولی به تدریج به علت افزایش نسبت گاز به نفت تولیدی و افزایش درصد آب تولیدی، کاهش داشته است. در این میدان، تزریق همزمان آب و گاز در کلاهک گازی و سفره آبده صورت می‏ گیرد. از مهمترین چالش های تولید از میدان درود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ازدیاد برداشت ثالثیه
• بهینه سازی فرازآوری با گاز
• مطالعات زمین شناسی یکپارچه
• سازگاری آب تزریقی به چاهها با آب مخزن
• شبیه سازی خطوط جریان