«نقش سیستم کنترل اقلیم در بهره وری گلخانه»

در آخرین روز از جشنواره تابستانه پژوهش و تعاملات صنعتی 1403 و پیرو امضاء تفاهم نامه دانشگاه و شرکت زمین هوشمند آینده و دعوت از اساتیدی که در سرفصل های مورد نظر شرکت تحقیقی انجام داده بودند، از ساعت 10 صبح چهارشنبه 20 تیرماه نشستی تخصصی، صنعتی در اتاق کنفرانس دفتر همکاری های علمی و صنعتی با سخنرانی آقای دکتر علی نیک نامی و تحت عنوان «نقش سیستم کنترل اقلیم در بهره وری گلخانه» برگزار شد.

     در این نشست آقای دکتر نیکنامی ضمن بیان تاریخچه کوتاهی از صنعت گلخانه در دنیا به آمار سال های 2014 تا 2024 سایت استاتیسکا اشاره و اظهار داشتند: خوشبختانه تراکنش های مالی ثبت شده طی این سال ها در صنعت گلخانه صعودی بوده و رو به افزایش است و نشان از این دارد که دنیا آمادگی لازم را جهت مواجه شدن با کمبود مواد غذایی را دارد.

     ایشان در ادامه مقایسه ای بین آمار کشورمان و هلند در این زمینه داشت: در سال 2016 صادرات کشور هلند در حوزه کشاورزی تقـریبا از نظر ریالی و عددی شش بـرابر صادرات نفت و درآمد ایـران بوده است. ما درحال حاضر موجودی گلخانه مان حدود 20،000 هکتار می باشد و قرار است تا پایان سال آینده 48000 هکتار نیز به آن اضافه شود در حالی که آمار کشور هلند 10،000 هکتار گلخانه می باشد. از طـرف دیگر به عنوان مثال میـزان برداشت ما از گوجه فرنگی در گلخانه های خوب و فناورمان از هر هکتار در سال در تهران و استان های دیگر از 450 تن رد نشده است در حالی که در هلند در سال 2021 آمار 1200 تن در هکتار یعنی سه برابر بوده است.

     سخنران در ادامه دلائل این اختلاف را چنین برشمردند: قدم اول در ایجاد یک گلخانه مدرن و سودمند طراحی تخصصی عناصر موجود در گلخانه است و در این حوزه مهندسان کشاورزی، عمران و سازه، تاسیسات و انرژی و برق و کنترل همه به یک میزان دخالت و نقش دارند چرا که گلخانه یک محصول نیست بلکه یک بسته و سیستمی متشکل از بخش های وابسته به هم می باشد. اگر ما یک دیاگرام بگیریم چیزی که برای گیاه مهم است نور، رطوبت، دما و کنترل آفات و بحث غذا و تغذیه که لزوما کود نیست بحث سیستم های توزیع دی اکسید کربن نیز هست، بویلرهای صنعتی در حوزه گرمایش، چیلرهایی که سرمایش تولید می کنند، مه پاش و مواردی که تامین رطوبت می کنند، سیستم تخلیه مخصوص که از سیستم ژلیک اتاق های عمل نیز پیچیده تر است، سیستم های نوینی که در تولید انرژی استفاده می شود و … همه و همه نیازهای گیاه می باشد. در این راستا ما داخل هر گلخانه می بایست 96 عنصر اصلی شامل سازه های فلزی، پوشش های شیشه ای، خطوط تزریق، کندانسور، پمپ، بویلر و … داشته باشیم و علاوه براین 147 عنوان سند مهندسی را رعایت کنیم تا گلخانه تبدیل به کارخانه شود و عرض می کنم گلخانه ای که در آن همه این موارد رعایت شود کمتر از یک مجموعه پتروشیمی و یا یک بیمارستان نیست.

     مدیر فنی شرکت زمین هوشمند و آینده با اشاره به تیم های مورد نیاز هر گلخانه که شامل مهندسی و طراحی، سازه، گرمایش، تزریق دی اکسید کربن، تصفیه آب، تغذیه و آبیاری، تهویه و رطوبت، کنترل اقلیم، سورتینگ و فروش می باشد، در باره وضعیت موجود کشور افزودند: از مجموع این بخش ها بخش کنترل اقلیم نقش اصلی و مغز را ایفا می کند. در هرحال ما تیم های مهندسی و طراحی زیادی در کشور نداریم و تعداد آنها به اندازه انگشتان دست است ولی تیم هایی هستند که می دانند طراحی چیست. البته طراحی در گلخانه خیلی با طراحی مسکن فرق دارد چرا که منطقه به منطقه، محصول به محصول تنوع طراحی داریم و به هیج عنوان مطلب از پیش نوشته ای نداریم. تیم های سازه داریم ولی 99 درصد دغدغه ها را رعایت نمی کنند. تیم های گرمایش ما بروز هستند و تقریبا و شاید دقیقا با کشورهای اروپایی و سایر کشورهای دنیا رقابت می کنند، در زمینه تزریق دی اکسید کربن تیم های خوبی داریم ولی هنوز جا برای کار دارد و 99 درصد کار مونتاژ است، تیم های تغذیه و آبیاری خوبی در کشور نداریم و تمام تیم های موجود از برندهای خارجی استفاده می کنند، در تهویه و رطوبت نیز کار مونتاژ انجام می دهیم و در فن ها خوب جلو رفته ایم، تیم های کنترل اقلیم از نظر تعدادی خوب هستند ولی از لحاظ موفقیت صفر درصد می باشند. تیم سورتینگ و جداکردن و بسته بندی نیز 80 درصدکار را شامل می شود و به چشم نمی آید و (می بایست بیشتر کار کنیم) و تیم های فروش بعضا خوبی نیز در کشور داریم.

1.      دکتر نیک نامی در باره بخش کنترل اقلیم که نقش مغز را در گلخانه بازی می کند اظهار داشتند: از دیدگاه عملکردی یک سیستم کنترل اقلیم می بایست بتواند از عناصر موجود در گلخانه به خوبی استفاده کند علاوه براین بتواند پیشگویی نیز بنماید. به عنوان مثال در اتاق عمل انسان خطاها را جبران می کند در حالی که در یک پروژه 100،000 مترمربعی ما مثلا با 0/5 درجه سانتیگراد مواجهیم و در اینجا می بایست سیستم مسئله را متوجه و حل نماید و لذا بودجه وحشتناک بالای اختصاص یافته در دانشگاه های خارج از کشور بابت این امر، به همین دلیل است. درهرحال ما با سیستم کنترل اقلیم مثلا 30 درصد افزایش راندمان خواهیم داشت که عدد وحشتناک هکتاری حداقل 400 هزار دلار سود خالص در سال بوده و با گذاشتن یک مغز یعنی کنترل اقلیم این اتفاق حاصل می گردد.

     در پایان سخنرانی آقای دکتر مقیمی مدیر همکاری های علمی و صنعتی دانشگاه به دغدغه های موجود و چگونگی همکاری فیمابین پس از امضاء تفاهم نامه اشاره داشتند. در ادامه نیز آقای مهندس نگینی مدیر عامل محترم شرکت زمین هوشمند آینده ضمن پاسخ به سوالات حاضران و تاکید به نگاه شبکه ای، نحوه همکاری فیمابین را تشریح نمودند.

1403/04/23

آخرین اخبار و اطلاعیه‌های دفتر همکاری‌های علمی و صنعتی